دانلود مقاله عدل الهي 31 ص

دسته بندي : مقاله » مقالات فارسی مختلف
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 31 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

2
‏مق‏دمه:
‏سر ‏منشأ اصلی ‏مسائل گوناگون عدل قرآن است:
‏چرا كلام اسلامی بيش از هر چيز ‏به مسأله عدل پرداخت‏ه است‏ ؟ و چرا فقه اسلامی ‏قبل از هر چيزی مسأله عدل برايش‏ ‏مطرح شد ؟ و چرا در جهان سياست اسلامی بيش از ‏هر كلمه ای كلمه عدل به‏ ‏گوش
‏می‏خورد ؟ اينكه در همه حوزه‏ها سخن از عدل بود ‏بايد يك ريشه و سر ‏منشأ خاص داشته باشد. ‏آيا جريان اصلی ديگری در كار بوده ‏كه همه اين جريانها را او بر ‏می‏انگيخته و تغذيه می‏كرده است ؟
‏از نظر ما ‏ريشه اصلی و ريشه ريشه‏های طرحهای علمی و عملی مسأله عدل را ‏در جامعه اسلامی ، ‏در درجه اول ، در خود قرآن كريم بايد جستجو كرد . قرآن‏ ‏است كه بذر انديشه عدل ‏را در دلها كاشت و آبياری كرد و دغدغه آن را چه‏ ‏از نظر فكری و فلسفی و چه از ‏نظر علمی و اجتماعی در روحها ايجاد كرد .
‏اين قرآن است كه مسأله عدل و ظلم را ‏در چهره‏های گوناگونش : عدل تكوينی‏ ‏،‏عدل تشريعی ، عدل اخلاقی ، عدل اجتماعی ‏طرح كرد .
‏قرآن تصريح می‏كند كه نظام هستی و آفرينش ، بر عدل و توازن و بر ‏اساس‏ ‏استحقاقها و قابليتها است . گذشته از آيات زيادی كه صريحا ظلم را از ‏ساحت كبريائی بشدت نفی می‏كند ، و گذشته از آياتی كه ابلاغ و بيان و ‏اتمام ‏حجت را از آن جهت از شؤون پروردگار می‏شمارد كه بود اينها نوعی‏
‏عدل ، و هلاك ‏بشر با نبود آنها نوعی ظلم و ستم است ، و گذشته از آياتی‏ ‏كه اساس خلقت را بر ‏حق - كه ملازم با عدل است - معرفی می‏نمايد ، گذشته‏ ‏از همه اينها در برخی از ‏آيات ، از مقام فاعليت و تدبير الهی بعنوان‏ ‏مقام قيام به عدل ياد می‏كند :
‏"‏شهد الله انه لا اله الا هو و الملائكة و اولوا العلم قائما بالقسط ‏"‏ آل عمران.
‏ ‏و‏ يا عدل را ترازوی خدا در امر آفرينش می‏داند :
‏و السماء رفعها و وضع الميزان ».
‏در ذيل همين آيه است كه رسول خدا فرمود :
‏" ‏بالعدل قامت السموات و الارض »
" ‏آسمانها و زمين به عدل برپا ‏است " .
‏عدل تشريعی يعنی اينكه در نظام جعل و وضع و تشريع قوانين ، همواره اصل‏ ‏عدل ، رعايت شده و می‏شود نيز صريحا مورد توجه قرآن قرار گرفته است . در ‏قرآن كريم تصريح شده كه حكمت بعثت و ارسال رسل اين است كه عدل و قسط ‏بر ‏نظام زندگانی بشر حاكم باشد :
3
‏" ‏لقد ارسلنا رسلنا بالبينات و انزلنا معهم ‏الكتاب و الميزان ليقوم‏
‏الناس بالقسط ».
" ‏همانا فرستادگان خويش را ‏با دلائل روشن فرستاديم و همراه آنها كتاب‏ ‏و مقياس ( قانون ) فرستاديم تا مردم ‏بدينوسيله عدل را بپا دارند " .
‏بديهی است كه برقراری اصل عدل در نظامات ‏اجتماعی ، موقوف به اين‏ ‏است كه اولا نظام تشريعی و قانونی ، نظامی عادلانه ‏باشد ، و ثانيا عملا به‏ ‏مرحله اجرا در آيد .
‏علاوه بر اين اصل كلی كه قرآن ‏در مورد همه پيامبران بيان كرده است ، در ‏مورد نظام تشريعی اسلامی می‏گويد : « ‏قل امر ربی بالقسط ». يا در ‏مورد برخی دستورها می‏گويد : « ذلكم اقسط ‏عند الله »
‏قرآن كريم ، امامت و رهبری را " پيمان الهی " و مقامی " ضد ‏ظلم " ‏و " توأ م با عدل " می‏داند . قرآن آنجا كه درباره شايستگی ابراهيم برای‏ ‏امامت و رهبری سخن می‏گويند ، برداشتن چنين است : " آنگاه كه ابراهيم‏ ‏از ‏همه كوره‏ها خالص در آمد به او ابلاغ شد كه تو را به امامت و رهبری‏ ‏برگزيديم . ‏ابراهيم درخواست كرد و يا استفهام نمود كه اين موهبت الهی‏ ‏در نسل او ادامه ‏يابد . به او پاسخ داده شد كه : امامت و ‏رهبری ، پيمانی است الهی و ستمكاران را در آن نصيبی نيست : « لا ينال‏ ‏عهدی ‏الظالمين » .
‏قرآن ، انسان اخلاقی را به عنوان " صاحب عدل " نام می‏برد . ‏در چند ‏جای قرآن كه سخن از داوری و يا گواهی انسانهايی است كه از نظر تربيتی و ‏اخلاقی و روحی قابل اعتماد باشند ، آنها را به همين عنوان كه گفتيم نام‏ ‏می‏برد ، مثل اينكه می‏فرمايد : « يحكم به ذوا عدل منكم ». يا ‏می‏فرمايد : « و اشهدوا ذوی عدل منكم ».
‏پس از ترجمه آثار يونانی در ‏جهان اسلام ، اين جمله افلاطون معروف شد كه‏ ‏" ‏عدالت ، مادر همه فضائل اخلاقی ‏است " ولی در حدود دو قرن پيش از ‏آنكه سخن افلاطون در ميان مسلمين شناخته بشود ، ‏مسلمين از زبان قرآن اين‏ ‏سخن را شنيده بودند .
‏بيشترين آيات مربوط به ‏عدل ، در باره عدل جمعی و گروهی است اعم از ‏خانوادگی ، سياسی ، قضائی ، اجتماعی . ‏در قرآن ، از توحيد گرفته تا معاد ، و از نبوت گرفته تا امامت و ‏زعامت ، و ‏از آرمانهای فردی گرفته تا هدفهای اجتماعی ، همه بر محور عدل‏ ‏استوار شده است . ‏عدل قرآن ، همدوش توحيد ، ركن معاد ، هدف تشريع‏ ‏نبوت ، فلسفه زعامت و امامت ، ‏معيار كمال فرد ، و مقياس سلامت اجتماع‏ ‏است .
‏عدل قرآن ، آنجا كه به توحيد ‏يا معاد مربوط می‏شود ، به نگرش انسان به‏ ‏هستی و آفرينش ، شكل خاص می‏دهد ، و ‏به عبارت ديگر ، نوعی " جهان بينی‏ ‏“‏است ، آنجا كه به نبوت و تشريع و قانون ‏مربوط می‏شود ، يك " مقياس‏ ‏“ ‏و " معيار " قانون شناسی است ، و به عبارت ديگر ‏جای پايی است‏ ‏برای عقل كه در رديف كتاب و سنت قرار گيرد و جزء منابع فقه و ‏استنباط ‏بشمار آيد ، آنجا كه به امامت و رهبری مربوط می‏شود يك " شايستگی "